Wees je eigen (strenge) coach

Elke topsporter heeft een strenge, maar rechtvaardige coach of trainer die hen helpt om betere prestaties te leveren. En wiens woorden topsporters in het achterhoofd houden als ze zelfstandig trainen. Deze lessenreeks wil je helpen om je eigen coach te zijn, om kritisch(er) te kijken naar je leerproces en dat bij te sturen indien nodig. Zo zou er vanaf nu een alarmbelletje moeten rinkelen als je merkt dat je leerstof aan het herlezen bent zonder echt na te denken of als je samenvat door leerstof letterlijk over te schrijven.

In de wetenschap wordt dat nadenken over je eigen leerproces metacognitie genoemd. Voor leerlingen en studenten is het vaak moeilijk om dat leerproces correct in te schatten. Ze baseren zich namelijk op wat ze weten over hoe een brein leert (en dat is vaak heel weinig) én op de vlotheid waarmee ze studeren (en die is vaak misleidend).

Wees je eigen kritische coach door je leerproces te plannen, te monitoren en te evalueren. Deze drie metacognitieve strategieën volgen elkaar voortdurend op en beïnvloeden elkaar.

Stel jezelf volgende vragen om hierbij stil te staan.

Om je leerproces te plannen:

• Wat wil ik studeren? Welke leerdoelen wil ik bereiken?
• Welke effectieve studeerstrategieën zet ik best in?
• Welke studeerstrategieën zette ik vroeger in voor gelijkaardige studeersessies?
• Bereikte ik daarmee mijn leerdoel?
• Wat weet ik al over dit lesonderwerp?
• Hoe kan ik de leerstof gespreid in de tijd studeren?
• Welke hulpmiddelen kan ik inzetten?
• Hoe kan ik vermijden dat ik word afgeleid?

Om je leerproces te monitoren:

• Begrijp ik echt wat hier staat of vertrouw ik op herkenning?
• Kan ik wat ik heb gelezen samenvatten in mijn eigen woorden?
• Probeer ik me de leerstof te herinneren of ligt mijn boek de hele tijd open?
• Hoe waarschijnlijk is het dat ik deze vraag op een toets correct kan beantwoorden?
• Ben ik nog voldoende gefocust?
• Test ik mezelf tijdens het studeren, om slimmer te worden, of enkel aan het einde van mijn studeersessie?
• Is deze studeerstrategie de meest geschikte voor deze leerstof of studeer ik beter op een andere manier?
• Ben ik in staat om deze leerstof overmorgen uit te leggen aan iemand anders?
• Heb ik een aantal uren (of dagen) na mijn leer-work-out mezelf nog eens getest?

Om je leerproces te evalueren:

• Heb ik mijn leerdoel bereikt? Leid ik dit af uit een vorm van zelftesten?
• Beheers ik de leerstof, ook na een paar dagen of weken?
• Koos ik de meest geschikte effectieve studeerstrategie?
• Welke leerstofonderdelen zal ik het snelst weer vergeten?
• Hoe zou ik deze studeersessie volgende keer aanpakken?